Fay hattı
Türkiye Deprem haritası

Ne nedir Nasıl oluşur Nasıl tahmin edilebilir-edilemez.

Deprem Devasa kıtların (Asya-avrupa-Amerika Avusturalya antartika ve hindististan gibi) mağma üzerinde oluşturduğu akıntılara göre yer değiştirmesidir. Kıtlar farklı zamanlarda farklı katmanlarla soğur

Madde olarak atomların hem arası hemde içinde boşluk bulunur. Bu boşluklar demir veya kayada olsa farketmeksizin atom yapılarına göre her nesneye farklı esneme payı verir. Kıtalar atomların verdiği esneme payına sahiptir. Kimi kıtaların esneme payı çok yüksekken kimileri düşük esneme payına sahiptir. Esneme payının farklı olmasının nedeni kıtların atom yapılarının farklılık taşıması. Her atom türü farklı esneme payına sahiptir.

İlk kıta Pangeadır. İlk jolojik dönemde oluşan bu kıta mağma hareketleri nedeniyle zamanla kırıldı. Yerin altından gelen güç koca kıtayı farklı parçalara böldü. Afrikanın bir kısmı ve amerkanın bir kısmı pangeaya ait parçaladan.

Kıtlara kırıldıklarında oldukları yerde sabit bekleyemez. Kırıldıkları andan itibaren dünyanın lav denizinde ve Manto üzerinde dolanır. Diğer kıtalara çarpar.
Kıtlar Çarptıkları yerde kıvrılma yada kırılma oluşturur. Bazen farklı bir açıdan da bu geçekleşerek kıta yükselmesi meydana getirir. Kıvrılan kıtlara Nesnel olarak esneme imkanına sahip kayaç yapısına sahiptir. Bazende levhalar şeklinde bir kıta diğer kıtanın altına girer.
*-*
Kıtların çarpışma alanları koca kıtada bir esneme oluşturur ve kıta çarptığı andan itibaren durmaz 10 km gibi oldukca büyük miktarlarda kısalır ve uzar. Balonun şişmesi ve sönmesine benzer Bu şişme ve sönme enejinin kendisidir. Çarpışma alanları karaların çarpışma noktasının materyal değerine göre kırılarak yada kıvrılarak yükselir ve dağları üretir.

Kırılan dağlar ve Kıtaların çarpışma alanları Deprem fay hatlarının kendileridir.

Fayhatlari GEZMEZ… hareketlidirler. Fay hattı hareketliliği bir çarpışmadan oluşan enerjinin henüz boşalmadığını gösterir, Deprem veya dağ oluşmasına neden olur.
Fay Hatları toprak humusunun altında kayalık alanın içinde yer alır. Bu nedenle 10 metereden sonraki her alanda fay hattı olabilir.

Kıtlar farklı zamanlarda farklı şekillerde soğur bu nedenle bir fay kırığı tamamen bir başka kıtanın altına kayıp orada hareketliliğine devam edebilir. Bu nedenle Fayhatlarının yerleri direk tespit edilemez Dolaylı yollarla tespit edilir.( levha olarak kıtanın altına kaymak.)

Fay hatları Sürtünür. Sürütünmeye bağlı olarak sıcak su kaynaklarından yanar dağlara kadar çok çeşitli yapılara ev sahipliği yapabiliyor

Fay hatları nasıl takip edilir sorusuda burada başlıyor.
Fay hatları bir kaç şekilde takip edilerek hareketlililkleri kayyıt altına alınıyor.
1- Sismik dalgalar.
2- Soner taramalar.

Ya giden yada gelen moddaki taramalar bize fay hatlarının yerlerini ve hareketliliklerini bildiriyor ama birikimlerini bildirmiyor. Sismik hareketler Dünyadan gelen frekans ve enerji iken Sonarlar bizim yer altına gönderip geri gelmesini beklediğimiz tarama dalgalarıdır. Sonarlar yüzeysel olmakla birlikte biraz daha maliyetlidir.

Deprem tahmini için kullanılabilecek yöntemler fazlasıyla maliyetli. Tek bir devletin altından kalkabileceği bir maliyete sahip değil.

Deprem tahmini Sismik dalgaların öncesiden meydana gelen manyetik bir dalgalanmayla hesaplanabiliyor. Ancak bunun için öncelikle gök yüzünü sürekli izleyen tüm gözlemevlerine ve uydulara ihtiyacımız var.

Diğer bir tahmin türü ise Dünyanın kendisinden gelen hayalet parçaları avlayan uzay teleskoplerına ihtiyaç duyuyor. (uzun bir konu maddeyle çok iletişime geçmeyen bir madde parçası dünyanın kendisi tarafından çekirdekde üretiliyor ve yarıklardan-fay hatlarından uzaya fırlıyor) Böylelikle karaların esnemeleri hesaplanabiliyor. Süper bilgisayarlarla da güç boşalma noktaları ve zamanları hesaplanabiliyor.

Diğer tahmin usulü Sıcak su kaynakları başta olmak üzere yanardağlardan gelen bilgilere göre fay hareketliliklerinin sismik değerleri ölçülüyor. Yine süper biglisayarlara ihtiyaç var.

Diğer tahmin usulü Diğerlerine nazaran daha ucuz ama yinede maliyeti tek bir devletin kaldıracabileceği bir maliyet değil. Bu usulde ise 5 km de bir her yöne dünyanın sabit kıta birim antenletiyle doldurulması böylelikle esneme deprem veya diğer tüm bilgiler toplanabiliyor.

Diğer bir yöntem ise hem riskli hemde daha maliyetli Radyasyon dalgaları adındaki bir metotdla karanın atomik basıncı süper bilgisayarla hesaplanabiliyor ancak söz konusu radyasyon 12 km lik alana kimsenin girmemesi anlamına da geliyor. Diğer bir deyişle ATOM BOMBASI..

Deprem Tahmininin bilinen başka metotları varmı bilmiyorum. İleride daha ucuz bir motodu belki bulunabilir.
Ama şimdilik Daha sağlam bina dışında başka bir imaknımız yok.

Tags:

Bir cevap yazın